woensdag 6 juli 2011 – (Marleen De Geest) – Kinderen ‘straffen’ tijdens de vakantie is bepaald niet leuk, de goede stemming slaat meteen om. Toch is straf een onmisbaar instrument bij de opvoeding van kinderen, vinden deskundigen. Ook tijdens de zomermaanden hebben kleine en grote kinderen behoefte aan het veilig kader waarbinnen ze kunnen experimenteren.
[ad#ad1]
Straffen is een zwaar woord voor ‘kaderen’, bij elkaar houden, vertrouwen en zekerheid bieden. Toch vragen heel wat ouders zich af, vanaf de peuterjaren tot de adolescentie van hun kind, of ze het goed aanpakken en in de juiste mate en op het juiste moment straffen.
Waar regels gelden, en in welk gezin is dat niet, is straf onvermijdelijk. Geen enkel kind zal nooit proberen om de grenzen te verleggen, dat zou pas verontrustend zijn. Schuldgevoel is dan ook volkomen overbodig als men de doelstelling voor ogen houdt en straft in verhouding tot de ingreep.
Bij het regels opleggen en zo nodig straffen, moet u coherent en overtuigend te werk gaan en ervoor zorgen dat u gehoord wordt.
Het begint eigenlijk vroeg. Kindjes van twee of iets ouder, sommigen zelfs al vroeger, ontdekken volop hun eigen autonomie. Ze willen ‘op hun manier’ de wereld ontdekken. Regels hebben dan ook vooral met hun eigen veiligheid te maken. Een zetel bijvoorbeeld is geen ballenbad en het is gevaarlijk om er in te springen.
Dat maak je hen het best duidelijk via oogcontact en het rustig te verbieden. Drijft een kind toch zijn willetje door dan kunt u het even in een hoekje zetten zonder er mee te praten. Wanneer de straf voorbij is moet u weer gewoon vriendelijk met het kind omgaan.
Als het kind drie is raakt het helemaal klem tussen zijn verlangen om alles zelf te doen en de limieten van zijn mogelijkheden. Die onmacht kan de kleuter behoorlijk boos maken. Met de nodige verbeelding kunt hem proberen af te leiden van zijn bezigheden. Maar als dat niet lukt en hij bv. begint te gooien of te slaan, is het tijd voor een paar minuutjes afzondering of afkoeling.
Als hij zich niet aan zijn straf houdt en uit zijn hoekje komt, moeten ouders volharden. Consistentie is vermoeiend maar lonend, er is geen alternatief.
Prioriteiten kiezen
Grotere kinderen die onderling ruziën kunnen ook best naar hun kamers worden gestuurd. Ouders die proberen te bemiddelen of tussen te komen, lopen vast in partijdigheid. Toch is het goed om eens samen te zitten om minstens een paar afspraken proberen vast te leggen.
Sommige ‘fouten’ verdienen dan weer geen straf. Een lagere school kind hoeft niet gestraft te worden voor een slecht rapport. Alle kinderen willen niets liever dan ouders en juf of meester plezier te doen. Slechte punten maken hen zelf ongelukkig en het is beter om naar de oorzaak ervan te zoeken dan om ze te bestraffen.
Vanaf de puberteit moet u het opgeven om alles onder controle te willen houden en is het zaak om prioriteiten te kiezen. Laat jongeren voelen dat u blij bent dat ze opgroeien, neem hen ernstig en laat hen van een zekere autonomie genieten, zeker in de keuze van kleding. Er kan veel zolang er wederzijds respect bestaat. Daar moet u dan ook een punt van maken, duldt niet dat die grens wordt overschreden en handhaaf straffen voor belangrijke ingrepen.
Soms komen ouders in de knoei met zichzelf. De manier van straffen hangt immers heel nauw samen met de eigen familiale geschiedenis en hoe men daar met regels en overtredingen omging. Dat is ook de reden waarom ouders niet noodzakelijk op dezelfde lijn zitten. Discussiëren over de verschillende aanpak moet echter onder vier ogen gebeuren, als de kinderen daarvan getuige zijn zullen ze u tegen elkaar uitspelen.
In verband met straffen worden ook de onderscheiden rollen van mama en papa duidelijk. Mama staat voor onvoorwaardelijke liefde en zo komt papa op de voorgrond als, eveneens liefdevolle, vertegenwoordiger van de wet die in de buitenwereld geldt.
Omgaan met kinderen die niet van u zijn, vormt een bijkomende uitdaging. Daarbij geldt dat ze u wel respect verschuldigd zijn maar u geen liefde kunt eisen en ook dat moet bij het straffen verrekend worden.
[ad#ad3]