dinsdag 12 juli 2011 – (Marleen De Geest) – De grondwet van 139 landen garandeert gendergelijkheid maar in 127 landen wordt verkrachting binnen het huwelijk niet expliciet als een misdaad gezien. Juridische gelijkheid van vrouwen en mannen blijkt wereldwijd voor interpretatie vatbaar en ook in ons land zijn daarvan voorbeelden de vinden.
[ad#ad1]
Om de twee jaar brengt de vrouwenorganisatie van de Verenigde Naties, sinds kort onder de noemer UN Women gevat, een rapport uit over de vorderingen in de status en rechten van vrouwen. Dit jaar is het verslag toegespitst op de toegankelijkheid van het rechtssysteem voor vrouwen. Dat vrouwen hun rechten kunnen hard maken, is een voorwaarde voor de verbetering van hun positie, zowel familiaal als sociaal-economisch.
Het Progress of the World’s Women rapport (pdf) geeft tien aanbevelingen om de drempel van het juridisch apparaat voor vrouwen te verlagen.
Vaak stuiten vrouwenrechten op lokale tradities en praktijken. Vrouwenrechtenorganisaties spelen een belangrijke rol om die twee met elkaar te verzoenen, aldus het rapport. Na een belangrijke case in Nepal en tussenkomst van het ‘Forum for Women, Law and Development’ werd de wet geamendeerd zodat verkrachting binnen het huwelijk voortaan als misdaad wordt aanzien. Vandaag staat verkrachting binnen het huwelijk in het strafwetboek van 52 landen.
Maar nog heel wat gendersensitieve wetshervormingen zijn noodzakelijk om gendergelijkheid te realiseren. Want 127 landen kwalificeren verkrachting binnen het huwelijk nog steeds niet expliciet als strafbaar hoewel in 125 landen huiselijk geweld wel strafbaar is.
139 landen schreven gendergelijkheid in hun grondwet in en 115 landen garanderen gelijke eigendomsrechten voor vrouwen. Ook kennen 173 landen een betaald moederschapsverlof en gelijk loon is een recht in 117 landen, de gemiddelde loonkloof tussen mannen en vrouwen bedraagt niettemin tussen de tien en dertig procent.
Zweden heeft hieraan verholpen met het invoeren van niet overdraagbare ‘daddy months’. Meer papa’s nemen het vaderschapsverlof op en zodoende wordt de loonkloof bijgestuurd.
Aanranding, veel aangiften en bijna geen rechtszaken
De vele stappen in het gerechtelijk apparaat ontmoedigen vrouwen en het VN rapport pleit dan ook voor een drastische vereenvoudiging. Ook België scoort slecht op dat vlak met als voorbeeld de aangifte van seksuele aanranding en de uiteindelijke veroordeling. Van alle aangiften wordt in ons land slechts ongeveer de helft van de verdachten ondervraagd en aangeklaagd. Slechts in enkele gevallen eindigt de aanklacht in een rechtszaak en veroordeling. Het gebrek aan vrouwen bij politie en in de eerstelijns rechtsbedeling heeft er mee te maken dat vrouwelijke slachtoffers afhaken als het gaat om genoegdoening inzake seksueel getinte delicten.
Wereldwijd moet er worden geïnvesteerd in het meer toegankelijk maken van het rechtssysteem voor vrouwen. Ook moeten rechters worden getraind in objectieve rechtsspraak. Zelfs wanneer de nodige wetgeving aanwezig is, worden uitspraken onder invloed van vooroordelen omgebogen in het nadeel van vrouwen.
Speciaal in conflictgebieden is het belangrijk dat vrouwen zeggenschap hebben binnen waarheidscommissies en rechtsfora, hun aanwezigheid draagt eraan bij dat seksuele misdrijven die als oorlogswapen worden gebruikt effectief worden bestraft.
Vrouwen vinden het ook belangrijk dat schadevergoeding wordt toegekend, niet enkel om hen uit de armoede te verheffen maar tevens opdat hun lijden zou worden erkend. Vooruitgang voor vrouwen wordt vooral geboekt in landen waar vrouwen meer dan dertig procent van het parlement, het wetgevend apparaat, uitmaken. In de 28 landen waarin het aandeel vrouwen de dertig procent overschrijdt, werden quota ingezet.
In het algemeen hangen alle millenniumdoelstellingen samen en er is nog slechts vier jaar te gaan voor de deadline, zo besluit het VN rapport. Opdat vrouwen hun rechten zouden kunnen opeisen moeten ze zich van hun rechten bewust zijn. In de eerste plaats is scholing belangrijk, die dan weer de verhoging van de huwelijksleeftijd en de verlaging van het kindertal met zich meebrengt. Meer vrouwen in publieke diensten en als beslissingnemer zullen de drempel voor andere vrouwelijke gebruikers verlagen en maken dat het beleid de reële noden van de vrouwelijke populatie weerspiegelt.
[ad#ad3]